استارتاپ اجتماعی
استارتاپ اجتماعی، نوعی کسب و کار نوین است که به مسائل اجتماعی رسیدگی می کند. با راه اندازی این نوع استارتاپ ها می توان تغییرات اجتماعی را پشتیبانی کرده و از این موضوع برای سودآوری بیشتر استفاده نمود. هدف از راه اندازی این استارتاپ ها، پاسخ گویی به یک نیاز اجتماعی و بهرمندی افراد محروم جامعه از مزایای این استارتاپ می باشد. نکته مهمی که در راه اندازی این نوع کسب و کارها وجود دارد این است که شما می توانید بر اساس خواست خود، از این استارتاپ، کسب درآمد کنید یا این که خدمات را به صورت رایگان به قشر ضعیف جامعه، ارائه نمایید.
استارتاپ اجتماعی چیست؟
استارتآپهای اجتماعی، شرکتهای جوانی هستند که از کسبوکار برای حل مسائل اجتماعی استفاده میکنند، نه اینکه فقط به دنبال سود باشند. آنها را به عنوان مشاغل مأموریت محور در نظر بگیرید که تغییرات مثبتی را ایجاد می کنند.
من همیشه شیفته دنیای استارتآپها و تأثیر مثبت آنها بر جهان بودم، از کمک به پویایی اقتصادی با نوآوریها و اختراعات جدید گرفته تا ایجاد مشاغل جدید و سادهتر کردن زندگی برای جو متوسط. این شگفت انگیز است. و جالب توجه است که چگونه کارآفرینان بودجه زیادی را جمع آوری می کنند و چنین تأثیر ماندگاری بر جهان ایجاد می کنند.
از یک دانشجوی سرمایهدار مخاطرهآمیز در بریتانیا، تا کار در یک دوره کوتاه در یک شرکت محلی VC، همیشه به دنبال کشف ایدههای جدید و شکار «چیز بزرگ بعدی» بودهام. اما یک چیزی که در طول سال ها متوجه شدم این است که انجام تجارت، جمع آوری سرمایه و کسب سود دیگر کافی نیست. اشتباه نکنید شگفتانگیز است، اما من معتقدم که باید تلاش و بودجه بیشتری برای طرحهای تاثیر اجتماعی انجام شود.
استارتاپ چیست؟
استارتاپ بهطورکلی بهمعنای کسبوکاری است که به بهتازگی راهاندازی شده است. ولی اگر بخواهیم به معنای عمیقتری از استارتاپ دست پیدا کنیم، میتوانیم متوجه شویم که این مقوله بسیار پیچیده و نیاز به درک و دانش فراوان دارد و مطالعات بسیاری را میطلبد؛ بهشکلی که کتابهای زیادی در این رابطه نوشته شده است.
همچنین انواع استارتاپ وجود دارد که در شش گروه دستهبندی میشود، به نام، استارتاپ شرکتهای بزرگ، استارتاپ مقیاس پذیر، استارتاپ سبک زندگی، استارتاپ کسبوکار کوچک، استارتاپ قابل خرید و استارتاپ اجتماعی.
مراحل اصلی راه اندازی استارتاپ اجتماعی
برای راهاندازی یک استارتاپ اجتماعی باید مراحلی طی شود که با رعایت و بهرهگیری از این مراحل میتوان درصد موفقیت استارتاپ را تا حد زیادی افزایش داد. استارتاپهای اجتماعی، بیشتر در زمینه حفظ و ارزشگذاری تمام افراد جامعه و رفع معضلات و مشکلات اجتماعی فعالیت دارد.
روش استارتاپ اجتماعی چیست؟
یک استارتاپ اجتماعی روشی است که توسط شرکتهای نوپا و کارآفرینان ارائه میشود که در این استارتاپ ها، آنها راه حلهایی را برای مسائل انسانی، فرهنگی یا زیست محیطی مییابند. این روش، کسب و کار و مسائل اجتماعی را به گونهای با هم ترکیب کرده و زندگی افراد مرتبط با هدف را بهبود میبخشد.
این استارتاپ ها موفقیت خود را فقط بر اساس سود نمیسنجند؛ بلکه موفقیت برای کارآفرینان این استارتاپها، هم معنی با بهتر شدن جهان است. آنها علاوه بر کسب سود، به مسائل انسانی یا نیازهای اجتماعی که در جهان پیرامون خود میبینند، پاسخ میدهند. به طور خلاصه، کارآفرینان اجتماعی افرادی هستند که از کسب و کار خود برای بهتر کردن جهان استفاده میکنند. این افراد نیکوکار، بخش فزایندهای از بخش خصوصی را تشکیل میدهند.
1. انتخاب یک مسئله اجتماعی
در اولین مرحله از راه اندازی یک استارتاپ اجتماعی، لازم است ابتدا یک انتخاب مناسب داشته باشید که این انتخاب، نه تنها در شهر و کشور محل سکونت شما، بلکه ترجیحا در تمام جهان امکان اجرایی شدن و بهعبارتی قابلیت مقیاسپذیری داشته باشد. این مسئله باید بهشکلی انتخاب شود که علاوهبر راهاندازی یک کسبوکار و دریافت سود از آن، به مشکلات و معضلاتی که در جامعه جریان دارد، نیز بپردازد و افراد زیادی از آن استقبال کنند. این استقبال میتواند تاثیر و در نتیجه واکنش مثبتی را در جامعه بهدنبال داشته باشد و بتواند به جهانی شدن ایده شما کمک کند.
2. بررسی کامل مسئه موردنظر
در ابتدا پس از انتخاب مسئله یا مشکلات، باید این مسئله از تمام جوانب و زاوایا مورد بررسی قرار بگیرد. شما باید بهدنبال این باشید که آیا این استارتاپ درصد موفقیت خوبی دارد یا نه؟ باید بازار هدف را پیدا کرده و آن را بررسی کنید. بررسی کنید آیا ایده شما در جامعه مورد قبول واقع میشود یا اینکه تا چه حد نیاز به آن احساس میشود؟ در این مورد موارد زیادی هستند که باید حتما توسط چندین متخصص مورد بررسی قرار بگیرند و با آگاهی و دانش قدم در این راه گذاشته شود.
3. دیدگاه وسیع داشته باشید
شما در هرحال باید دیدگاهی وسیع داشته باشید به ایده و کسبوکاری که قصد راه اندازی آن را دارید، با یک نگاه جهانی نگاه کنید. بهعنوان مثال اگر شما ایدهای را برای شهر کوچک خود در ذهن دارید، بهتر است این ایده را در ذهن خود گسترش داده و پرورش دهید و ببینید تا چه اندازه میتوانید پیشرفت داشته باشید یا تا چه حد فکر میکنید که امکان استقبال جهانی از آن وجود دارد.
در رابطه با این مسئله، میتوانید از سایتهای بزرگ و معتبر کمک بگیرید و توسط سایتهای داخلی و خارجی نیازهای کشورهای مختلف در رابطه با استارتاپ خودتان را بررسی کنید.
4. بررسی از لحاظ حقوقی
یکی از مواردی که نیاز به توجه ویژه دارد و برای اینکه دچار دردسر و مشکل نشویم، توجه به آنها از ضروریترین نکات است، توجه به قوانین و قواعد حقوقی است. بهعبارتی هرکاری و هر کشور و منطقهای، قوانینی دارد که ممکن است در تضاد با ایده شما باشد پس باید با کمک یک مشاور حقوقی مسلط به قوانین هرکشور، در این رابطه مشورت داشته باشید.
5. ایجاد طرح جامع کسب و کار
در این مرحله شما باید طرحی را ایجاد کنید که به روشنی ایده کسبوکار و اهداف اجتماعی شما را مشخص کند. تمام تحقیقات و بررسیهای شما در این طرح باید بهشکل سازمان یافته مشخص شده و قرار بگیرد.
همچنین بخشی از این طرح باید به مکان راه اندازی استارتاپ و پرسنل و تواناییهای آنان و همچنین نحوه تامین مالی، اختصاص پیدا کند. همچنين فراموش نکنید در طرح خود باید دلایل منطقی برای متقاعد کردن سهامداران و سرمایهگذاران ارائه کنید.
6. یافتن سرمایهگذار و تامین مالی
مهمترین بخش برای شروع هر استارتاپی، جذب سرمایه گذار برای استارتاپ در ایران است. شما میتوانید تمام روشهای ممکن که بتواند نیازهای مالی شمارا تا زمان به سود رسیدن برآورده کند را بررسی کنید و از میان آنها هرکدام ریسک کمتر و سازگاری بیشتر با شرایط شما داشت را انتخاب کنید. معمولا در رابطه با استارتاپ اجتماعی، مراکز و موسساتی که در زمینه فعالیتهای اجتماعی فعالیت دارند، میتوانند کمک کنند.
7. کمک گرفتن و مشاوره با یک فرد کاربلد
در هرکاری که بهتازگی راهاندازی میشود و و فرد بنیانگذار، تجربه و دانش کافی را ندارد، لازم است همیشه در کنار خود یک مشاور که تجربه کافی در این زمینه دارد را، انتخاب کرده و در تمام مراحل از او کمک و مشاوره دریافت کند. شاید شما در ابتدای کار با چالشها و ریسکهای آن آشنا نباشید، ولی یک فرد کاربلد در اینجا بهخوبی میتواند به شما کمک کرده و بهترین پیشنهادات را ارائه کند.
8. کارکنان وظیفه شناس
در مراحل بعد، بهتر است از کارکنانی استفاده کنید که تجربه یا دانش کافی را داشته باشند. در این زمینه، این موضوع برای شما باید بسیار با اهمیت باشد.
9. ارائه در سطح جهانی
پس از این موارد، بهتر است سعی و انرژی و فکر خود را بر جهانی کردن ایده خود بگذارید. در این مرحله شما سود خوبی از استارتاپ اجتماعی دریافت کردهاید و تا حد زیادی توانستهاید به آن مشکل یا معظل در حیطه کاری خودتان و در مناطق موردنظرتان، رسیدگی کنید. حال نوبت به آن رسیده تا آن را به جهان معرفی کنید و کار خود را گسترش دهید.
معرفی شش استارتاپ اجتماعی برتر در دنیا
در این بخش از چندین استارتاپ اجتماعی موفق در دنیا را بهطور مختصر، به شما معرفی کنیم با ما همراه باشید.
• کلارنا
کلارنا یک استارتاپ اجتماعی مربوط به خدمات مالی است که در سال 2015 در سوئد تاسیس شد و این امکان را به افراد میدهد تا خرید خود را انجام داده و بعدها هزینه آن را پرداخت کنند. این امکان که در اختیار مشتریان کلارنا قرار گرفته، باعث محبوبیت آن شده است.
• Train
دیگر استارتاپ اجتماعی موفق در جهان Train است که در زمینه بهرهمندی افراد مختلف، از مناطق مختلف جهان به انرژی خورشیدی تلاش میکند. بهعبارتی این استارتاپ سرمایه لازم برای ایجاد کسبوکار با استفاده از نیروی برقی که توسط خورشید ساخته میشود را ارائه میکند.
اینکار به اینصورت انجام میشود که سرمایهگذاران سرمایه موردنیاز برای راهاندازی انرژی خورشیدی را فراهم کرده و پساز موفقیت هر پروژه سود دریافت میکنند. هدف اصلی این استارتاپ رساندن نیروی برق به مناطق محروم و فقیرنشین است.
• کایرون
هدف این استارتاپ در واقع آموزش آنلاین به پناهندگان است که در آن از افراد تحصیل کرده اقدام به آموزش پناهندگان میکنند و هدف آن ارتقا سطح دانش و آگاهی و رسیدن به درجات بالاتر است.
• هندیز کاور
استارتاپ بعدی در زمینه رزرو مقصد سفر برای افراد معلول فعالیت میکند در این نرمافزار این امکان وجود دارد که افراد باتوجه به سطح معلولیت خود، مقاصد موردنظرشان را از میان 32000 مقصد موجود انتخاب کنند.
• کیتیاکی
استارتاپ اجتماعی بعدی، کیتیاکی است که هدف اصلی آن جلوگیری و مقابله با خشونت با کودکان در شبکههای اجتماعی است، این نرمافزار راهکارها و هشدارهایی را به والدین ارائه میکند تا بتوانند کودکان خود را از آسیب های ناشی از خشونت در شبکههای اجتماعی حفظ کنند.
• کارما
استارتاپ اجتماعی بعدی، کارما است. این استارتاپ اپلیکیشنی دارد که به کمک آن به تمام رستوران دارها و صاحبان کافه کمک میکند تا غذای اضافه را دور نریخته و با قیمت کمتر به افراد نیازمند بفروشند.
استارتاپهای اجتماعی و شهری در جهان
استارتاپ اجتماعی یا شهری، نوعی سرمایهگذاری در کسبوکار نوپا و نوآورانه بوده که هدف اصلیاش حل مشکلات و ایجاد و تداوم تغییرات مثبت اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی در مناطق شهری و روستایی است.
این استارتاپها از ایدههای خلاقانه، فناوری و استراتژیهای کسبوکار برای رفع نیازها، حل چالشها و بهینهسازی خدمات در حوزههایی مثل چرخه بازیافت، انرژی، ترافیک، حملونقل، معلولین، بیکاری، مشاغل خانگی، فقر، پایداری محیط زیست، آموزش و… استفاده میکنند. امروزه این کسبوکارها جایگاه خود را در سطح جهان پیدا کردهاند و در ایران نیز بهرغم سرعت پایین خود، آیندهای امیدوارکننده را میتوان برایش متصور بود.
استارتاپهای اجتماعی و شهری با بهکارگیری تفکر خلاق و فناور، در حال مقابله با برخی از مهمترین چالشهای حوزههای متعدد مرتبط به مسائل اجتماعی و شهری در جهان است. ظهور این استارتاپها در کشورهای پیشرفته دنیا بهویژه در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته و همچنان هم با سرعت بالایی به راه خود ادامه میدهد.
دلایل این رشد را میتوان افزایش آگاهی عمومی از مشکلات اجتماعی، توسعه تکنولوژی، تنوع در خدمات و البته حمایت دولتها و بخش خصوصی از این استارتاپها عنوان کرد. توانمندسازی آموزش، بهینهسازی محیط زیست، نوآوری در مراقبتهای بهداشتی، فقرزدایی، انرژیهای پاک و تجدیدپذیر، برابری جنسیتی، امنیت غذایی، توسعه جامعه، حوزه معلولین و بسیاری دیگر از جمله حوزههای موفق فعالیت اکوسیستم استارتاپهای نوآوری اجتماعی در دنیا است.